Hoe herken je een scamwebsite?

Naarmate de invloed van het internet toeneemt, neemt ook de prevalentie van online oplichting toe. Er zijn oplichters die allerlei soorten beweringen doen om slachtoffers online in de val te lokken - van valse investeringsmogelijkheden tot online winkels - en het internet stelt hen in staat om vanuit elk deel van de wereld anoniem te opereren. Het herkennen van online oplichting is een belangrijke vaardigheid, omdat de virtuele wereld steeds meer deel uitmaakt van elk facet van ons leven. De onderstaande tips helpen je de tekenen te herkennen die erop kunnen wijzen dat een website een zwendel kan zijn.

Gezond verstand: Te mooi om waar te zijn

Als je online op zoek gaat naar goederen, kan een geweldige deal heel aanlokkelijk zijn. Een Gucci tas of een nieuwe iPhone voor de helft van de prijs? Wie zou zo'n deal niet willen? Oplichters weten dit ook en proberen er misbruik van te maken.

Als een online deal te mooi lijkt om waar te zijn, denk dan twee keer na en controleer alles dubbel. De makkelijkste manier om dit te doen is door hetzelfde product te bekijken op concurrerende websites (die je vertrouwt). Als het prijsverschil enorm is, is het misschien beter om de rest van de website te controleren.

Bekijk de links naar sociale media

Sociale media vormen tegenwoordig een belangrijk onderdeel van e-commercebedrijven en consumenten verwachten vaak dat online winkels aanwezig zijn op sociale media. Oplichters weten dit en plaatsen vaak logo's van sociale mediasites op hun websites. Krabben onder de oppervlakte onthult vaak dat deze functionaliteit niet eens werkt.

De sociale knoppen kunnen leiden naar de homepage van de website, een leeg profiel of helemaal nergens. Oplichters zijn vaak te lui om een speciale Facebook, Twitter of Instagram voor hun nepsite te implementeren (of willen geen plek waar slechte publiciteit zich kan verspreiden). Als er werkende sociale media-accounts zijn, kijk dan snel of er berichten zijn. Als de website een scam is, laten boze gebruikers je dat vaak weten!

Controleer de kleine lettertjes (voorwaarden en beleid)

Oplichters gebruiken vaak plaatsvervangende of overhaaste tekst op pagina's zoals Over ons, Algemene voorwaarden, Verzendbeleid en Retourbeleid om een professionele indruk te wekken. Als je merkt dat deze pagina's niet bestaan of van slechte kwaliteit zijn (ze bevatten bijvoorbeeld typefouten), denk dan twee keer na over winkelen op de site! Denk je echt dat een bedrijf onvolledige of slordige tekst zou plaatsen als het legitiem was?

Worden merknamen (verkeerd) gebruikt?

Veel frauduleuze webwinkels gebruiken merknamen (Adidas, Chanel, Apple) in combinatie met woorden als 'afgeprijsd', 'goedkoop', 'uitverkoop' en zelfs 'gratis' om bezoekers te krijgen via zoekmachines. Merken houden er meestal niet van dat hun producten via dit soort webshops worden verkocht. A-merken zetten hun producten zelden of nooit in de uitverkoop of bieden enorme kortingen aan. De meeste serieuze webwinkels verkopen ook meerdere merken en binden hun bestaan niet aan één merk.

Let op het uiterlijk van deze websites. Legitieme websites hebben logo's en afbeeldingen van hoge kwaliteit, omdat merken indruk op je willen maken met hun producten. Oplichters stelen vaak inhoud zoals afbeeldingen en productbeschrijvingen van verschillende bronnen. Dit kan betekenen dat het uiterlijk van een website er onprofessioneel uitziet, met een vreemde opmaak of afbeeldingen met een lage resolutie.

Heeft het een werkend betrouwbaarheidskeurmerk?

Trustmarks zijn een methode voor verificatie door derden voor een online winkel. Ze duiden bijvoorbeeld op veiligheid of bescherming van consumentenrechten. Zwendelwebsites gebruiken ze echter ook zonder toestemming. Ze kunnen bijvoorbeeld een afbeelding van een betrouwbaarheidskeurmerk op de website hebben zonder dat ze daadwerkelijk zijn geverifieerd, wat betekent dat ze het logo misbruiken en je misleiden!

Controleer de domeinnaam

Bepaalde sites proberen je wijs te maken dat ze officiële websites zijn van bekende merken, ook al hebben ze geen enkele relatie met het bedrijf zelf. Controleer of de domeinnaam (het adres van de website) overeenkomt met de verwachtingen, vooral als u op een link klikt. De echte domeinnaam van het merk kan bijvoorbeeld brand.com zijn, terwijl de nepwebsite variaties kan gebruiken zoals brand.net, brand.org, brand.xyz, brand.biz, brand.online en meer.

Weet je het nog steeds niet zeker? Een gemakkelijke oplossing is om via je favoriete zoekmachine naar de betreffende pagina te zoeken. Als je een e-mail krijgt waarin je wordt gevraagd om op een link te klikken, is het altijd veiliger om handmatig naar de website te navigeren om er zeker van te zijn dat je niet op een nepsite bent.

Controleer de leeftijd van het domein

Je kunt websites controleren op Scamadviser om erachter te komen hoe oud de website is. Er wordt ook andere informatie over het domein verzameld, zoals hoe lang het al geregistreerd is.

Domeinnamen die voor een korte periode geregistreerd zijn, bijvoorbeeld een jaar, kunnen verdacht zijn omdat oplichters niet veel geld investeren in hun websites. Ze kopen domeinnamen met een korte geldigheid om hun kosten minimaal te houden. Websites die recent zijn gemaakt en een korte geldigheid hebben, zijn waarschijnlijk eerder oplichters.

Zijn de beoordelingen betrouwbaar?

Een webwinkel die gebruik maakt van een bekend beoordelingssysteem voor consumenten is meestal een goed teken. Sommige beoordelingssystemen zijn echter beter dan andere. Controleer of het beoordelingssysteem zich houdt aan de Review Certification Standards, wat in het kort betekent dat de webwinkel geen beoordelingen kan verwijderen of bewerken zonder goede reden.

Veel nepwebsites hebben een rubriek Reviews of Testimonials die gevuld is met neppe positieve beoordelingen. Ze bevatten verzonnen namen van mensen, gebruiken foto's die afkomstig zijn van willekeurige bronnen en de tekst is vaak gekopieerd van andere websites. Daarom is het aan te raden om niet te vertrouwen op beoordelingen die alleen op de website staan. Websites zoals Scamadviser, TrustPilot en andere bieden gebruikers de mogelijkheid om beoordelingen achter te laten die niet verwijderd of bewerkt kunnen worden door bedrijven. Het controleren van externe beoordelingen is een manier om een duidelijker beeld te krijgen van wat echte klanten zeggen.

Bezoek bedrijfsregisters

Dit is misschien niet zo eenvoudig als je overweegt om over de grens te kopen. Elk land heeft zijn eigen manier om bedrijven te registreren. In de VS is het Better Business Bureau een goede bron. In Nederland kun je kijken bij de Kamer van Koophandel.

Is de communicatie beveiligd?

Zie je 'https' voor het adres van de webwinkel staan en is er een 'slotje' zichtbaar? In dat geval is de communicatie tussen de webwinkel en je browser versleuteld, waardoor het gebruik van de webwinkel iets veiliger is. Het is geen garantie dat de webwinkel niet nep is, want de kosten voor het toevoegen van een SSL-certificaat (wat je nodig hebt om de communicatie te beveiligen) zijn minimaal (vanaf €4,99 per jaar).

Worden er veilige betaalmethoden aangeboden?

Er zijn veel verschillende betaalmethoden. Over het algemeen bieden creditcards, PayPay en Alipay consumentenbescherming doordat consumenten hun geld terug kunnen krijgen als het product niet wordt geleverd. Controleer of de webwinkel deze betaalmethoden ondersteunt. Maak nooit geld over naar een bankrekening als je twijfelt aan de betrouwbaarheid van een webwinkel.

Betaalmethoden zoals Western Union, Moneygram, Skrill en Bitcoin zijn vaak niet te traceren en het is vrijwel onmogelijk om geld terug te krijgen dat met deze methoden is overgemaakt. Daarom zijn ze geliefd bij oplichters.

Wie levert het product?

Controleer of de webwinkel zijn leveringspartners heeft vermeld. Niet alle webwinkels vermelden ze, maar sommige hebben een functie om zendingen te volgen. De leveringspartner(s) kan (kunnen) ook worden vermeld tijdens het afrekenen. Als er een betrouwbare leveringspartner wordt genoemd, is dat meestal een goed teken.

Niet zeker? Neem contact op met de webwinkel

Een goede webwinkel weet dat zijn klanten op verschillende manieren willen communiceren. Controleer of het bedrijf een telefoonnummer, een e-mailadres of een contactformulier heeft en actief is op sociale media. Bel het bedrijf als je twijfelt of stuur een verzoek om meer informatie via e-mail of sociale media. Een professionele webshop antwoordt meestal binnen een paar uur of maximaal twee werkdagen, afhankelijk van het medium.

Nog steeds niet zeker? Niet doen!

Als je (nog) twijfelt, doe het dan niet! Ons advies hier bij Scamadviser is dat als je nog steeds twijfelt, het beter is om voorzichtig te zijn en je intuïtie te volgen. Laat je oordeel niet vertroebelen door een geweldige prijs. Als je twijfelt, zijn er genoeg andere winkels waar je kunt kopen.

Kom meer te weten over specifieke soorten zwendel in onze diepgaande serie 'Hoe herken ik een zwendel' hieronder!

Hoe herken je een zwendel - Phishing
Hoe herken je een scam - copy-cat websites
Hoe een zwendel herkennen - Arbeidsmarkt zwendel
Hoe een zwendel herkennen - Deals die te mooi zijn om waar te zijn
Hoe een zwendel herkennen - Valse recensies

Hulpmiddelen om zwendel te herkennen

Er zijn online verschillende hulpmiddelen beschikbaar om te weten of je wordt opgelicht. Elk stukje informatie dat iemand online met je deelt kan worden gecontroleerd, inclusief websitelinks, e-mailadressen, telefoonnummers, adressen, bedrijfsinformatie en meer. De gegevens samen kunnen een duidelijk beeld vormen over of je te maken hebt met een oplichter of een echte persoon/organisatie.

Hieronder staan de nuttigste hulpmiddelen die op internet beschikbaar zijn om te helpen bij het identificeren van oplichters:

Controleer een domein of link

Er zijn verschillende tools online beschikbaar die websites kunnen scannen om direct te bepalen of het tekenen van oplichting zijn. Houd er rekening mee dat deze tools niet waterdicht zijn, maar ze bieden waardevolle informatie om je te helpen een oordeel te vormen over of een website legitiem of nep is.

• ScamAdviser: ScamAdviser richt zich op het identificeren van online zwendel, of het nu gaat om online winkels die niet leveren of namaakproducten verkopen, valse investerings- en cryptosites of zwendel met abonnementen. Via zijn partners controleert het ook op phishing en malware.
  
  
• URLscan.io: URLscan is bedoeld voor de meer technisch onderlegde gebruikers. Het biedt een enorme hoeveelheid technische inzichten, zoals gedetailleerde domein- en IP-informatie.

Informatie over domeinregistratie controleren

Met een Whois-domeinopzoeking kunt u het eigendom en de looptijd van een domeinnaam achterhalen. Net zoals alle huizen worden geregistreerd bij een overheidsinstantie, houden alle domeinnaamregisters informatie bij over elke domeinnaam die via hen is gekocht, samen met wie de eigenaar is en de datum waarop de naam is gekocht.

• ICANN opzoeken: ICANN is de Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (Internet Corporation voor Toegewezen Namen en Nummers). Het is een non-profitorganisatie die de kerninfrastructuur van het internet onderhoudt. Met de ICANN-tool voor het opzoeken van registratiegegevens kunt u de huidige registratiegegevens voor domeinnamen en internetnummerbronnen opzoeken.

Een afbeelding controleren

Met omgekeerde zoekdiensten voor afbeeldingen kunt u zien of dezelfde afbeelding op verschillende websites voorkomt en of een afbeelding is bewerkt. Als een afbeelding op verschillende websites voorkomt, is het waarschijnlijk dat deze gestolen is.

• FaceCheck: Upload een gezicht van een interessante persoon en ontdek zijn sociale mediaprofielen, optredens in blogs, video's en nieuwswebsites. Met FaceCheck kun je de foto van een persoon vergelijken met miljoenen gezichten van mugshots, websites over zedendelinquenten en verdachten die in het nieuws zijn verschenen.
  
  
• Google afbeeldingen zoeken: In 2011 werd de functie voor omgekeerd zoeken naar afbeeldingen toegevoegd aan Google Afbeeldingen, waarmee gebruikers een afbeelding of een link naar een afbeelding kunnen uploaden en kunnen achterhalen waar dezelfde afbeelding op het internet is verschenen.
  
  
• TinEye: TinEye is de eerste beeldzoekmachine op het web die beeldidentificatietechnologie gebruikt in plaats van trefwoorden, metadata of watermerken. Met TinEye kunnen gebruikers niet zoeken met trefwoorden, maar met afbeeldingen.
  
  
• Yandex Afbeeldingen: Yandex Images is een alternatief voor Google Image Search en Tineye dat vaak resultaten vindt die de andere beeldzoekmachines mogelijk missen.

Controleer een bedrijf

Legitieme bedrijven moeten geregistreerd staan bij de relevante regelgevende instanties van elk land waar ze actief zijn. Het is aan te raden om eerst het specifieke bedrijvenregister van jouw land te controleren (zie: Global Scam Country Guide). Hieronder staan enkele nationale en internationale ondernemingsregisters:

• ASIC-register: Australië
• Companies House: Verenigd Koninkrijk
• Crunchbase: Wereldwijd met focus op VS/Europa
• EU-bedrijvenregister: Europa
• OpenCorporates: Wereldwijd met focus op VS/Europa
• SEC bedrijf zoeken: VS

Controleer een telefoonnummer

Beller-ID's op smartphones zijn zo geavanceerd dat ze niet alleen het nummer weergeven, maar ook de naam en locatie van de persoon die belt. Veel providers bieden deze functie tegenwoordig al en je kunt de onderstaande apps gebruiken om onbekende bellers beter te screenen. Ze stellen je ook in staat om spam en zwendelgesprekken te melden om andere gebruikers te waarschuwen.

• Sync.me: Sync.ME is 's werelds toonaangevende sociale telefoonboek dat miljoenen gebruikers wereldwijd helpt om inkomende oproepen te identificeren en ongewenste spamoproepen te blokkeren. Sync.ME identificeert bellers nauwkeurig met hun volledige naam en de foto, overal ter wereld.
  
  
• Truecaller: TrueCaller is een smartphone-applicatie met functies voor belleridentificatie, oproepblokkering, flash-messaging, oproepopname, chat & spraak via internet. Gebruikers moeten een mobiel nummer opgeven om zich te kunnen registreren. De app is beschikbaar voor Android en iOS.
  
  
• Whoscall: Whoscall is een zeer gewaardeerde telefoon app met Caller ID & Block functie. Naast het bellen en sms'en staan we bekend om onze identificatie van inkomende oproepen & sms'jes, het blokkeren van kwaadaardige spamoproepen & sms'jes en onze enorme database met meer dan 1,6 miljard nummers.

Een sms controleren

Zwendelberichten kunnen heel overtuigend zijn en met één onzorgvuldige klik kunnen je persoonlijke en financiële gegevens in handen van oplichters vallen. Gebruik de onderstaande hulpmiddelen om te controleren of een sms-bericht oplichterij is:

• Call Defender (Hong Kong): Call Defender biedt blokkeer- en nummerherkenningsdiensten in Hong Kong. Naast het gebruik van de database van Whoscall, maakt de app ook gebruik van HKJunkcall, een bekende spam-telefoondatabase in Hong Kong, om uitgebreid frauduleuze en overlastgevende oproepen te voorkomen.
  
  
• ScamRanger: Gebruikers kunnen scam-sms'jes rapporteren en controleren of een ontvangen bericht scam is. Scam Ranger beschermt mensen tegen online financiële zwendel op alle berichtenplatforms door gebruik te maken van de kracht van de gemeenschap.

Controleer een video

Naarmate de technologie steeds beter wordt, worden Deepfakes steeds makkelijker te maken en moeilijker te herkennen. Ze zijn gebruikt in opzienbarende zwendelpraktijken en kunnen zeer overtuigend zijn. Er zijn tools om te identificeren of een video een deepfake is en gebruikers kunnen dit doen door simpelweg een videolink te plakken of een video te uploaden.

• Deepware: Scan een verdachte video om erachter te komen of deze synthetisch gemanipuleerd is. Het project is open-source zodat gemeenschappen kunnen samenwerken om een betrouwbare oplossing te vinden om deepfakes te bestrijden.